آشنایی با فرهنگ اصطلاحات خیاطی؛ زبان مشترک دنیای دوخت و طراحی لباس

فرهنگ اصطلاحات خیاطی یک فرهنگ بزرگ و گسترده ای است که برای خیاطان مبتدی که درحال یادگیری خیاطی هستند و حتی گاهی برای حرفه ای ها نیز ممکن است، اصطلاحات جدیدی به همراه داشته باشد.

این اصطلاحات می توانند به خیاطان کمک کنند تا با نحوه دوخت و خیاطی دیگر خیاطان آشنا شوید.

با یادگیری این اصطلاحات شما می توانید به یک خیاط ماهر و حرفه ای تبدیل شوید.

در ادامه اصطلاحاتی که در خیاطی زیاد به کار برده می شود را به شما معرفی می کنیم.

اصطلاح خیاطی	معنی و کاربرد
پاترون	الگوی اولیه برای دوخت لباس
ساسون	برش یا دوختی برای گرفتن اضافه در الگو
مولاژ	طراحی لباس بر روی مانکن با پارچه
پیلی	تاخوردگی‌های منظم برای ایجاد حجم یا تزئین
زاپاس	فضای اضافی درز برای دوخت و اصلاح
یوک	نوار یا قطعه‌ای در قسمت بالای لباس برای زیبایی یا ساختار
برش پرنسسی	برش عمودی در جلو یا پشت لباس برای فرم‌دهی
گرادینگ	تغییر اندازه الگو برای سایزهای مختلف
دکلته	قسمت باز بالای لباس زنانه، معمولاً روی شانه و سینه
اتوکاری	اتوکشی تخصصی در مراحل دوخت برای فرم دادن به درزها
آسترکشی	دوخت لایه داخلی برای استحکام و زیبایی لباس
اورلاک	دوخت مخصوص لبه‌دوزی برای جلوگیری از ریش شدن پارچه
پس‌دوز	دوخت نامرئی برای لبه‌های تمیز
سجاف	تکه داخلی برای تمیزکاری لبه‌ی یقه یا حلقه آستین
فیت	میزان اندازه و تطابق لباس با بدن

 

اصطلاحات رایج خیاطی

یادگیری اصطلاحات تخصصی برای هر فردی که در یک حرفه یا زمینه متفاوت فعالیت می‌کند ضروری است، زیرا استفاده از این اصطلاحات به افراد کمک می‌کند در حوزه‌ی خود موفق باشند و به شکل حرفه‌ای‌تری عمل کنند.

واقعیت این است که استفاده از اصطلاحات تخصصی در هر حرفه‌ای نشانه‌ای از تسلط و مهارت فرد است.

در دنیای خیاطی نیز آشنایی با واژه‌ها و مفاهیم تخصصی بسیار مهم است؛ زیرا استفاده صحیح از این اصطلاحات به شما کمک می‌کند دقیق‌تر کار کنید، با دیگر خیاطان به صورت حرفه‌ای‌تر ارتباط برقرار کنید، مهارت خیاطی خود را به بقیه نشان دهید و سریع‌تر در مسیر خود پیشرفت کنید.

در این مطلب، مجموعه ای از مهمترین اصطلاحات خیاطی را گردآورده ایم تا با یادگیری آن ها، یک گام به خیاطی حرفه ای نزدیک تر شوید.

این واژه‌ها در بیشتر متدهای دوخت و الگو مشترک هستند و دانستنشان برای شروع یادگیری خیاطی ضروری است.

در ادامه، اصطلاحات مربوط به بخش های مختلف لباس مانند دامن، شلوار، بالاتنه و همچنین ابزار و وسایل خیاطی را مرور خواهیم کرد.

اصطلاحات خیاطی برای الگو بالاتنه

 

بخش‌های اصلی الگو

• الگوی پایه (Basic Bodice Block) – پک الگوهای اولیه‌ای که سایر مدل‌ها از روی آن طراحی می‌شوند.
• پنس سینه (Bust Dart) – تا خوردگی برای فرم دادن به قسمت سینه.
• پنس سرشانه (Shoulder Dart) – برای کنترل اضافه پارچه در بالای سینه و اصلاح فیت.
• پنس پهلو (Side Dart) – جهت فرم‌دهی بهتر به پهلو و زیر سینه.
• پنس فرانسوی (French Dart) – پنس مورب از پهلو به سمت نوک سینه.
• ساسون کمر (Waist Dart) – برای فیت کردن بالاتنه در قسمت کمر.
• خط وسط جلو (Center Front Line) – خط تقارن لباس در جلوی بدن.
• خط وسط پشت (Center Back Line) – خط اصلی در پشت لباس، پایه‌ی طراحی پشت بالاتنه.
• یقه (Neckline) – برش یا فرم بالایی لباس که دور گردن را مشخص می‌کند.
• حلقه آستین (Armhole) – قسمت برش بالاتنه برای اتصال آستین.

 

🔹 اندازه‌گیری‌ها و خطوط مهم

• قد بالاتنه جلو (Front Bodice Length) – فاصله بین سرشانه تا کمر در قسمت جلو.
• قد بالاتنه پشت (Back Bodice Length) – فاصله بین مهره گردن تا خط کمر پشت.
• کارور جلو (Front Across) – فاصله بین دو حلقه آستین در قسمت جلو.
• کارور پشت (Back Across) – فاصله بین دو حلقه آستین در پشت بدن.
• ارتفاع سینه (Bust Height) – فاصله از سرشانه تا نوک سینه.
• فاصله سینه‌ها (Bust Distance) – فاصله افقی بین دو نوک سینه.
• عرض شانه (Shoulder Width) – فاصله از گردن تا سر شانه.
• شیب سرشانه (Shoulder Slope) – زاویه طبیعی افتادگی شانه که در الگو لحاظ می‌شود.
• خط کارور (Across Line) – خط افقی برای تعیین پهنای بالاتنه.
• خط کمر (Waist Line) – محل تلاقی بالاتنه و پایین‌تنه در الگو.

 

🔹 برش‌ها و مدل‌سازی

• برش پرنسسی (Princess Cut) – برشی عمودی از سرشانه یا حلقه تا پایین برای فرم‌دهی دقیق‌تر.
• برش امپراطوری (Empire Line) – برشی زیر سینه برای لباس‌های خاص یا مجلسی.
• برش عصایی (Panel Line) – برش‌های عمودی برای فیت تمیزتر در لباس‌های رسمی.
• یقه آمریکایی (Collar Stand) – یقه با پایه بلند برای کت یا پیراهن رسمی.
• یقه قایقی، هفت، گرد، شال و حلزونی – فرم‌های مختلف طراحی یقه در بالاتنه.
• سجاف یقه (Neck Facing) – تکه داخلی برای تمیزکاری لبه یقه.
• پاترُن جلو و پشت (Front/Back Pattern) – الگوهای مجزا برای طراحی بالاتنه کامل.
• پنس انتقالی (Dart Manipulation) – تغییر محل پنس برای طراحی مدل‌های متنوع.
• اضافه آزادی (Ease Allowance) – مقدار اضافه برای راحتی حرکت بدن در لباس.
• زاپاس درز (Seam Allowance) – اضافه پارچه برای دوخت لبه‌ها.

 

🔹 نکات فنی تکمیلی

• تطبیق سرشانه‌ها (Shoulder Matching) – هماهنگ‌سازی الگوی جلو و پشت در ناحیه شانه.
• تراز حلقه (Armhole Balancing) – بررسی انحنای حلقه برای هماهنگی با آستین.
• کنترل فیت (Fit Check) – بررسی چسبندگی و تناسب الگو روی بدن یا مانکن.
• اصلاح الگو (Pattern Adjustment) – تغییر در اندازه یا فرم الگو برای فیت بهتر.
• درز سرشانه (Shoulder Seam) – محل اتصال جلو و پشت در قسمت شانه.

 

🧵 اصطلاحات تخصصی دوخت کت و پالتو

 

🔹 بخش‌های اصلی کت و پالتو

• بدنه (Body) – قسمت اصلی کت شامل جلو و پشت.
• سینه کت (Chest Piece) – لایه تقویتی در قسمت سینه برای ایست بهتر.
• سرشانه (Shoulder Line) – محل اتصال آستین به بالاتنه؛ پایه تعادل کت.
• یقه کت (Collar) – شامل یقه انگلیسی، آمریکایی، بلیزر، شال و برگردان (Lapels).
• سجاف جلو (Front Facing) – لایه داخلی لبه جلو برای تمیزی و فرم‌دهی.
• لایی کت (Interfacing / Canvas) – لایه داخلی از جنس موی اسب یا فوم برای استحکام.
• آستر کت (Lining) – پارچه داخلی برای تمیزی و راحتی پوشیدن.
• درز پشت (Center Back Seam) – دوخت اصلی پشت کت برای فرم‌دهی.
• چاک پشت یا چاک بغل (Vent) – بازشوی پایین پشت یا بغل برای راحتی در حرکت.
• جیب فیلتابی (Welt Pocket) – جیب باریک و ظریف در کت‌ها.

 

🔹 اصطلاحات مربوط به آستین

• آستین دو تکه (Two-Piece Sleeve) – آستینی با دو برش برای فیت بهتر.
• تاج آستین (Sleeve Cap) – قسمت بالایی آستین که به حلقه وصل می‌شود.
• کپه آستین (Sleeve Head / Wadding) – لایه تقویتی بین آستین و سرشانه برای ایست طبیعی.
• درز زیر آستین (Underarm Seam) – خط اتصال داخلی آستین.
• سرشانه کت (Shoulder Pad) – لایه ابری برای فرم‌دهی شانه‌ها.

 

🔹 بخش‌های ظاهری و تزئینی

• برگردان یقه (Lapel) – قسمت برگشته‌ی یقه در جلو کت.
• جیب بلیت (Ticket Pocket) – جیب کوچک‌تر بالای جیب اصلی سمت راست کت مردانه.
• دکمه سردست (Sleeve Buttons) – دکمه‌های تزئینی پایین آستین کت.
• جا دکمه (Buttonhole) – شکاف دوخته شده برای عبور دکمه.
• دوخت دوبل (Top Stitch / Edge Stitch) – دوخت تزئینی در لبه‌های کت یا پالتو.

 

🔹 ساختار داخلی و فنی

• پُرکار یا لایی سینه (Chest Canvas) – لایه نیمه‌سخت داخل جلوی کت.
• پَد سرشانه (Shoulder Pad) – برای ایجاد حجم و تراز شانه‌ها.
• آستری‌بندی (Lining Construction) – اتصال لایه داخلی با بدنه کت.
• پَس‌دوز (Blind Stitch) – دوخت نامرئی برای لبه‌های داخلی.
• اتوکاری مرحله‌ای (Tailoring Pressing) – اتوکشی فنی در حین دوخت برای فرم‌دهی.

 

🔹 انواع برش‌ها و مدل‌ها

• برش پرنسسی (Princess Seam) – برش عمودی برای فیت بهتر در کت زنانه.
• برش عصایی (Panel Cut) – برش‌های عمودی در کت مردانه برای فرم تمیز.
• برش دو سینه (Double Breasted) – مدلی با دو ردیف دکمه در جلو.
• کت تک‌دکمه / دو‌دکمه / سه‌دکمه (Single/Double/Three Button Jacket) – مدل‌های کلاسیک کت مردانه.
• پالتوی راسته، کمردار، عبایی و دو سینه – فرم‌های متداول پالتو.

 

🔹 جزئیات تخصصی خیاطی کت و پالتو

• تراز درزها (Seam Matching) – هم‌تراز کردن خطوط هنگام دوخت.
• جا انداختن یقه (Collar Set-in) – نصب دقیق یقه بر روی بدنه.
• جا انداختن آستین (Sleeve Insertion) – نصب دقیق آستین با بخار و اتو.
• تغییر فیت (Fit Adjustment) – اصلاح اندازه و تعادل کت بعد از پرو.
• پرس نهایی (Final Pressing) – اتوکاری پایانی برای فرم‌دهی و تثبیت ساختار.

 

👗 اصطلاحات اختصاصی (فنی و آموزشی) دوخت دامن

1. الگوی پایه دامن (Basic Skirt Block) – الگوی اصلی که از رویش همه مدل‌ها طراحی می‌شود.
2. خط کمر (Waistline) – خط بالایی دامن که روی کمر می‌نشیند.
3. خط باسن (Hip Line) – خطی برای تعیین برجستگی باسن در الگو.
4. قد دامن (Skirt Length) – فاصله‌ی کمر تا پایین دامن.
5. پنس پشت و جلو (Front/Back Dart) – تاخوردگی برای فیت کردن دامن روی بدن.
6. ساسون پهلو (Side Dart) – ساسونی که روی خط پهلو برای اصلاح فیت کشیده می‌شود.
7. برش پرنسسی دامن (Princess Seam Skirt) – برش عمودی برای فرم‌دهی دقیق‌تر.
8. دامن فون (A-line Skirt) – مدلی که از کمر تا پایین به‌صورت ملایم گشاد می‌شود.
9. دامن کلوش (Full Circle Skirt) – دامن دایره‌ای با برش از روی بایاس برای افت نرم‌تر.
10. دامن نیم‌کلوش (Half Circle Skirt) – حالت بین راسته و کلوش.
11. دامن راسته (Straight Skirt) – ساده‌ترین فرم، فیت روی بدن.
12. دامن ترک (Panel Skirt) – دامن با چند تکه (معمولاً ۴، ۶ یا ۸ ترک).
13. دامن پیلی‌دار (Pleated Skirt) – دارای چین‌های منظم در پایین.
14. دامن پلیسه (Plissé / Knife Pleats) – چین‌های باریک و فشرده با اتو ثابت.
15. دامن دنباله‌دار (Train Skirt) – قسمت عقبی بلندتر از جلو.
16. خط برش وسط پشت (Center Back Seam) – خط اصلی دوخت پشت دامن.
17. درز پهلو (Side Seam) – محل اتصال جلو و پشت در کناره‌ها.
18. زیپ مخفی (Invisible Zipper) – زیپی که داخل درز دوخته می‌شود و دیده نمی‌شود.
19. کمربند (Waistband) – نوار بالای دامن برای نگه داشتن روی کمر.
20. زاپاس درز (Seam Allowance) – اضافه‌پارچه برای دوخت لبه‌ها.
21. اتوکاری پیلی‌ها (Pressing Pleats) – اتوکشی دقیق برای تثبیت چین‌ها.
22. پشت‌دوز (Blind Hem Stitch) – دوخت نامرئی برای لبه پایین دامن.
23. دامن بدون درز (One Piece Skirt) – برش یک‌تکه بدون درز پهلو.
24. دامن با برش بایاس (Bias Cut Skirt) – دامن بریده‌شده در زاویه ۴۵ درجه برای حالت ریزشی.

اصطلاحات تخصصی الگوی شلوار (فنی و آموزشی)

🔹 بخش‌های اصلی الگو

• الگوی پایه شلوار (Basic Trouser Block) – الگوی اصلی و استاندارد برای طراحی همه مدل‌ها.
• خط وسط جلو (Center Front Line) – خط تقارن قسمت جلوی شلوار.
• خط وسط پشت (Center Back Line) – خط تقارن پشت شلوار.
• فاق جلو (Front Crotch Curve) – انحنای قسمت جلوی فاق.
• فاق پشت (Back Crotch Curve) – انحنای قسمت پشت فاق، معمولاً عمیق‌تر از جلو.
• طول فاق (Crotch Length) – فاصله بین کمر جلو تا کمر پشت از میان پا.
• ارتفاع فاق (Crotch Depth) – فاصله از کمر تا نقطه‌ی نشیمن در حالت نشسته.
• خط باسن (Hip Line) – محل برجستگی باسن در پک الگوی شلوار.
• خط زانو (Knee Line) – خط افقی در وسط پا (تقریباً نیمه بین فاق و پایین).
• خط دم‌پا (Hem Line) – خط پایین شلوار.
• خط پهلو (Side Seam) – محل اتصال جلو و پشت در پهلوها.
• درز داخلی (Inseam) – خط دوخت از فاق تا پایین داخل پا.
• خط زانو تا دم‌پا (Leg Line) – خط راهنمای طراحی مدل شلوار از زانو به پایین.

 

🔹 اندازه‌گیری‌ها و تناسبات مهم

• دور باسن (Hip Circumference) – اندازه پهن‌ترین قسمت باسن.
• دور کمر (Waist Circumference) – اندازه دور کمر در قسمت بالای شلوار.
• قد شلوار (Trouser Length) – فاصله از کمر تا لبه پایین پا.
• قد داخل پا (Inseam Length) – فاصله از فاق تا پایین پا.
• کارور جلو و پشت (Front/Back Rise) – میزان فاصله بین کمر و فاق در جلو و پشت.
• فاصله بین دو پا (Thigh Width) – پهنای ران در قسمت بالایی.
• عرض زانو (Knee Width) – پهنای شلوار در محل زانو.
• عرض دم‌پا (Hem Width) – پهنای پایین شلوار.
• زاویه فاق (Crotch Angle) – زاویه‌ای که فاق نسبت به پهلو می‌گیرد؛ تعیین‌کننده فیت.

 

🔹 اجزای دوخت و طراحی مدل

• کمر (Waistband) – نوار بالایی برای نگه داشتن شلوار روی بدن.
• پل کمربند (Belt Loop) – نوارهای کوچک برای عبور کمربند.
• زیپ شلوار (Fly Front / Zipper) – قسمت بازشو جلوی شلوار.
• دکمه یا قزن (Button / Hook) – بست بالایی شلوار.
• جیب جلو (Front Pocket) – معمولاً مورب یا عمودی.
• جیب پشت (Back Pocket) – جیب دوخته یا فیلتابی در پشت.
• سجاف کمر (Facing) – تکه داخلی برای تمیزکاری و فرم‌دهی قسمت کمر.
• زاپاس درز (Seam Allowance) – اضافه پارچه برای دوخت لبه‌ها.
• برش وسط پشت (Back Seam) – دوختی که فرم بدن را در پشت تنظیم می‌کند.
• چرت فاق (Crotch Notch) – علامت کوچک روی الگو برای تطبیق قسمت جلو و پشت.

 

🔹 مدل‌ها و برش‌های مختلف

• شلوار راسته (Straight Leg) – از زانو تا دم‌پا یکسان.
• شلوار دمپا گشاد (Flared / Bootcut) – از زانو به پایین گشادتر.
• شلوار اسکینی (Skinny) – چسبان و تنگ در تمام طول پا.
• شلوار فون (A-line Pants) – برش ملایم و راحت از بالا تا پایین.
• شلوار بگی یا آزاد (Loose Fit) – فیت آزاد در دور ران و ساق.
• شلوار پیلی‌دار (Pleated Pants) – دارای چین در قسمت جلو برای آزادی بیشتر.
• شلوار با لایه (Lined Pants) – دارای آستر داخلی.
• فاق بلند / فاق کوتاه (High Rise / Low Rise) – فاصله‌ی کمر تا فاق.

 

🔹 نکات فنی و کارگاهی

• اضافه آزادی (Ease) – فضای اضافی برای راحتی هنگام پوشیدن.
• تراز فاق (Crotch Balance) – بررسی هماهنگی فاق جلو و پشت در دوخت.
• اصلاح زانو (Knee Adjustment) – تنظیم موقعیت زانو برای فرم بهتر پا.
• اصلاح شیب کمر (Waist Slope Correction) – تنظیم خط کمر بر اساس فرم بدن.
• اتوکاری فنی (Tailoring Pressing) – اتوکشی تخصصی در طول دوخت برای فرم‌دهی.

 

اصطلاحات عامیانه کارگاهی شلوار

• فاق رو بده پایین‌تر – یعنی برای راحتی بیشتر، ارتفاع فاق رو زیاد کن.
• پای شلوار رو بخوابون – یعنی پایین شلوار رو اتو بزن تا صاف بایسته.
• کمرش بازی داره – یعنی قسمت کمری گشاد یا شُل ایستاده.
• پاهاش پیچ خورده – یعنی فیت در درز داخلی درست نیست و نیاز به اصلاح داره.
• فاقش می‌کشه – یعنی فاق کوتاهه و هنگام نشستن بالا می‌ره.

🧵 اصطلاحات وسایل مورد نیاز خیاطی

🔹 ابزار اندازه‌گیری و علامت‌گذاری

• متر خیاطی (Measuring Tape) – نوار قابل انعطاف برای اندازه‌گیری بدن و پارچه.
• خط‌کش خیاطی (Ruler) – برای رسم خطوط صاف در الگو.
• گونیا (L-Square / Tailor’s Square) – برای رسم زاویه‌های ۹۰ درجه و خطوط عمود.
• خط‌کش منحنی یا پیستوله (French Curve) – برای رسم انحناهای یقه، حلقه آستین و فاق.
• کاربن خیاطی (Tracing Paper) – برای انتقال خطوط الگو روی پارچه.
• درفش یا رولت خیاطی (Tracing Wheel) – چرخ دندانه‌دار برای انتقال طرح الگو.
• مداد خیاطی / صابون خیاطی (Tailor’s Chalk / Pencil) – برای علامت‌گذاری روی پارچه.
• سوزن ته‌گرد (Pin) – برای ثابت نگه داشتن پارچه یا الگو هنگام برش.
• بالشتک سوزن (Pin Cushion) – نگهدارنده‌ی سوزن‌ها برای جلوگیری از گم شدن.
• بشکاف (Seam Ripper) – ابزار مخصوص باز کردن درزهای اشتباه دوخته‌شده.

 

🔹 ابزار برش

• قیچی خیاطی (Fabric Shears) – قیچی مخصوص برش پارچه، با تیغه بلند و سنگین.
• قیچی الگو (Paper Scissors) – برای بریدن الگوهای کاغذی.
• قیچی کوچک یا قیچی نخ‌چین (Thread Snips) – برای بریدن نخ‌های اضافی هنگام دوخت.
• تیغ موکت‌بری / کاتر پارچه (Rotary Cutter) – برش دقیق پارچه با تیغه گرد.
• زیرپایی برش یا صفحه برش (Cutting Mat) – صفحه محافظ برای برش با کاتر.

 

🔹 ابزار دوخت دستی و ماشینی

• سوزن دستی (Hand Sewing Needle) – انواع مختلف برای دوخت‌های ظریف یا خاص.
• سوزن چرخ خیاطی (Machine Needle) – سوزن مخصوص دوخت با چرخ، در سایزهای مختلف.
• نخ خیاطی (Sewing Thread) – نخ در رنگ و ضخامت‌های مختلف برای دوخت.
• ماکو (Bobbin) – قرقره کوچک داخل چرخ خیاطی که نخ زیر را تأمین می‌کند.
• قرقره (Spool) – پایه‌ی نخ در قسمت بالای چرخ.
• چرخ خیاطی (Sewing Machine) – دستگاه اصلی برای دوخت پارچه‌ها.
• پایه چرخ (Presser Foot) – قسمت فلزی که پارچه را زیر سوزن نگه می‌دارد.
• پدال چرخ (Foot Pedal) – برای کنترل سرعت دوخت با پا.
• پیچ تنظیم نخ (Tension Dial) – برای تنظیم سفتی یا شلی نخ در چرخ.
• ماکو جا (Bobbin Case) – محفظه‌ای برای نگهداری ماکو در چرخ.

 

🔹 ابزار اتوکاری و فرم‌دهی

• اتو بخار (Steam Iron) – برای پرس و فرم‌دهی در مراحل دوخت.
• بالشتک اتو یا تیلورز‌هَم (Tailor’s Ham) – بالشت گرد برای اتو کردن درزها و پنس‌ها.
• تخته اتو (Ironing Board) – سطح صاف برای اتوکشی لباس.
• پارچه پرس (Press Cloth) – لایه محافظ برای جلوگیری از برق انداختن روی پارچه.
• اسپری آب (Spray Bottle) – برای مرطوب کردن پارچه هنگام اتوکاری.

 

🔹 ابزار تمیزکاری و آماده‌سازی

• منگنه‌گیر نخ / موچین نخ (Thread Tweezer) – برای گرفتن نخ‌های ریز.
• فرچه چرخ (Lint Brush) – برای تمیز کردن پرز و گردوغبار چرخ.
• دکمه‌دوز (Button Attacher) – برای نصب دکمه‌ها با دستگاه یا دست.
• جا دکمه‌زن (Buttonhole Foot) – پایه مخصوص برای دوخت جا دکمه.
• چرخ سردوز (Overlock Machine) – دستگاه مخصوص تمیز کردن لبه پارچه‌ها.

 

🔹 لوازم تکمیلی

• لایی (Interfacing / Fusible Web) – لایه تقویتی برای فرم‌دهی به یقه، کمر، سجاف و ...
• آستر (Lining Fabric) – پارچه داخلی لباس برای تمیزی و راحتی بیشتر.
• زیپ (Zipper) – وسیله‌ی باز و بسته کردن لباس.
• دکمه (Button) – بست پارچه‌ها یا تزئین لباس.
• قزن و قلاب (Hook & Eye) – بست فلزی کوچک برای کت، دامن یا شلوار.
• کش (Elastic Band) – نوار کشسان برای کمر یا آستین.
• نوار اریب (Bias Tape) – نوار برش‌خورده از بایاس برای تمیزی لبه‌ها.
• نوار چسب پارچه‌ای (Fusible Tape) – نوار حرارتی برای لبه‌دوزی بدون دوخت.
• قلاب و چسب (Velcro / Hook & Loop) – بست چسبی پارچه‌ای برای لباس‌های اسپرت.
• پولک، مروارید، تور و دانتل (Sequins, Pearls, Lace) – لوازم تزئینی لباس.

در ادامه باید بدانید که اگر خیاطی مبتدی هستید و میخواهید آموزش خیاطی ببینید یا حتی خیاطی حرفه ای هستید و میخواهید در بازار کار وارد شوید و یا با خیاط های دیگر صحبت کنید باید با بیشتر این اصطلاحات آشنا باشید تا وارد دنیای حرفه ای خیاطی شوید.